Halina Mikołajska

Nagrobek

Kliknij obraz, by obejrzeć go w powiększeniu

Biogram

Halina Mikołajska (ur. 22 marca 1925 w Krakowie, zm. 22 czerwca 1989 w Warszawie) – polska aktorka i reżyserka.

Działalność

W czasie wojny występowała w krakowskim Teatrze Podziemnym Adama Mularczyka. Uczyła się w Państwowej Szkole Dramatycznej przy Starym Teatrze w Krakowie, którą ukończyła w 1947 roku. Na zawodowej scenie debiutowała rolą Eurydyki w Orfeuszu w reżyserii Władysława Woźnika. Występowała w Krakowie w sztukach: Otello Williama Szekspira, Maskarada Jarosława Iwaszkiewicza, Judyta Charlesa Peyreta-Chappuisa, Trzy siostry Czechowa. W 1949 roku wystąpiła w Teatrze Kameralnym we Wrocławiu w Niemcach Leona Kruczkowskiego, gdzie grała postać Ruth.

Od 1950 roku mieszkała w Warszawie. Początkowo występowała w Teatrze Polskim. Uznanie zdobyła dzięki dwóm rolom: Amelii w Horsztyńskim Juliusza Słowackiego i Ethel w Juliuszu i Ethel Kruczkowskiego. W 1955 roku zaangażowała się w działanie nowo powstałego Teatru Domu Wojska Polskiego, którego nazwa w 1957 roku została przemianowana na Teatr Dramatyczny. Zagrała w nim 10 ról, wykreowała między innymi swoje wielkie role: Rachel w Weselu Stanisława Wyspiańskiego, Szen-Te i Szui-Ta w Dobrym człowieku z Seczuanu Bertolta Brechta, Starej w Krzesłach Eugene'a Ionesco. W Teatrze Dramatycznym debiutowała także jako reżyserka sztuką Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza.

Swoją dalszą karierę związała z Teatrem Współczesnym Erwina Axera i Teatrem Narodowym. Występowała w kolejnych sztukach: Agamemnonie Ajschylosa, Kordianie Słowackiego, Marii Stuart Fryderyka Schillera, Dawnych czasach Harolda Pintera, Punkcie przecięcia Paula Claudela, ponownie Trzech siostrach, Wiśniowym sadzie Czechowa, Janie Gabrielu Borkmanie Henryka Ibsena, Matce i Kurce Wodnej Stanisława Ignacego Witkiewicza. W latach 1976-1981 ze względu na swoją działalność opozycyjną praktycznie nie występowała na zawodowej scenie. W 1982 roku, po powrocie z internowania zagrała jako Hestia w Wyzwoleniu Wyspiańskiego i otrzymała od publiczności Teatru Polskiego wielominutowe brawa. W latach osiemdziesiątych działała w obrębie kultury niezależnej - deklamowała poezję i prezentowała monodramy. Ostatnią jej rolą była Maria Schwartz w Terrorystach Ireneusza Iredyńskiego.

W latach 1953-1962 była wykładowczynią w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej.

Działalność opozycyjna

W późniejszym okresie PRL-u (koniec lat 60) była działaczką opozycji. Podpisała Memoriał 59. Od 1976 r. była członkinią Komitetu Obrony Robotników. Organizowała akcje protestacyjne oraz niezależny ruch oświatowy w ramach Towarzystwa Kursów Naukowych. Wielokrotnie nękana przez Służbę Bezpieczeństwa. Znalazła się wśród artystów, którzy nie mogli występować w radio i w telewizji, a później także i w teatrze. W okresie stanu wojennego Halina Mikołajska została internowana, przebywała w Jaworzu, Gołdapii i Darłówku. Przed śmiercią wzięła udział w pierwszych wolnych wyborach.
Życie osobiste[edytuj]

Była żoną pisarza Mariana Brandysa. W 1976 roku przeżyła próbę samobójczą.

Wybrana filmografia

    Nikt nie woła (1960)
    Drugi brzeg (1962)
    Przy torze kolejowym (1963)
    Życie rodzinne (1970)
    Dama Pikowa (1972)
    Nagrody i odznaczenia (1973)
    Bilans kwartalny (1974)
    Barwy ochronne (1976)
    Kartka z podróży (1983)

Halina Mikołajska w bazie filmweb.pl

Link do Wikipedii z biogramem Haliny Mikołajskiej, z którego zaczerpnięto niniejszą treść.

Kliknij, by powrócić do poprzedniej strony